Αναπαράσταση του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος με εμφανείς πολυκυστικές ωοθήκες
Σάμερ Νικόλαος Αλ-Αχμάρ
26.12.2022
  • πολυκυστικές ωοθήκες

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS), πλήττει εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως και είναι ίσως η πιο γνωστή ορμονική διαταραχή. Συχνά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι οι ακανόνιστοι κύκλοι, τα υψηλά ανδρογόνα, καθώς και κύστες στις ωοθήκες. Αν και το PCOS μπορεί να εκλαμβάνεται κυρίως ως πάθηση του σώματος, οι ψυχολογικές επιπτώσεις του μπορεί να είναι εξίσου -αν όχι και περισσότερο- σημαντικές για μια γυναίκα.

Υπάρχει, όμως, άμεση επιστημονική σχέση μεταξύ του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών και της ψυχικής διάθεσης μιας γυναίκας;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ.

Χαρακτηριστικό του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι οι ορμονικές διαταραχές. Τα ανδρογόνα είναι γνωστό ότι παίζουν ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης και της συναισθηματικής συμπεριφοράς. Τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων που παράγονται στις γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική διάθεση και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη δυσάρεστων ψυχολογικών καταστάσεων.

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, επίσης, σχετίζεται με χρόνια χαμηλού βαθμού φλεγμονή. Αυτή η χρόνια φλεγμονή θεωρείται ότι συμβάλλει με τη σειρά της σε αλλαγές στη διάθεση του ατόμου.

Επιπλέον, ορισμένες μελέτες έχουν αναδείξει ότι οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχουν χαμηλά επίπεδα της σφαιρίνης που δεσμεύει τις ορμόνες του φύλου (SHBG), η οποία είναι γνωστό ότι προκαλεί διακυμάνσεις της διάθεσης και κατάθλιψη.

Ποια είναι τα πιο συχνά ψυχολογικά προβλήματα που σχετίζονται με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;

  • Άγχος και κατάθλιψη
    Από τα πιο συχνά ψυχολογικά θέματα που σχετίζονται με το PCOS, είναι το άγχος και η κατάθλιψη. Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθήκων φαίνεται ότι έχουν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν αυτές τις διαταραχές. Τα σωματικά συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονα και η αβεβαιότητα που περιβάλλει τη διαταραχή μπορεί να προκαλέσει σε κάποιες γυναίκες άγχος και κατάθλιψη. Επιπλέον, πολλές γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες αισθάνονται άσχημα για το σώμα και το βάρος τους, γεγονός που μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στην επιδείνωση των συναισθημάτων κατάθλιψης και άγχους.

  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση
     Πολλές ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οι σωματικές εκφάνσεις του συνδρόμου μπορεί να είναι δύσκολο να κρυφτούν και πολλές γυναίκες αισθάνονται αμήχανα για την εμφάνισή τους. Η έντονη ακμή και η υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα, μπορεί να συμβάλλουν στο αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης.

  • Επίδραση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών στις σχέσεις και τη σεξουαλικότητα
    Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως άστατες περιόδους, αύξηση βάρους ακόμα και μειωμένη λίμπιντο. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική επιθυμία και την αυτοεικόνα της γυναίκας, γεγονός που, πολλές φορές, έχει αρνητικές επιπτώσεις στη σχέση της με τον/την σύντροφο.

  • Ο αγώνας της γονιμότητας στις γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες
    Η υπογονιμότητα μπορεί να αποτελέσει πλήγμα για τις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, οι οποίες συχνά δυσκολεύονται να συλλάβουν λόγω της διαταραχής. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα απελπισίας, αδυναμίας και θλίψης. Ακόμη και αν μια γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος, ο φόβος της αποβολής μπορεί επίσης να της προκαλεί ψυχολογική δυσφορία.
    Περισσότερα για τη σχέση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών με τη γονιμότητα και τις αποβολές εδώ.

  • Αίσθημα κοινωνικής απομόνωσης
    Το αίσθημα απομόνωσης είναι επίσης συχνό μεταξύ των γυναικών με PCOS, καθώς μπορεί να αισθάνονται ότι είναι οι μόνες που παλεύουν με τα τόσο δύσκολα προβλήματα του συνδρόμου. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν είστε μόνες και ότι υπάρχουν πολλοί διαθέσιμοι τρόποι να βοηθηθείτε.
Λέξη "Stress" διαγραμμένη με κόκκινο και δίπλα τη λέξη "Relax" σε πράσινο, σχετικά με τις ψυχολογικές προκλήσεις του PCOS

Τι πρέπει να κάνετε και πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε;

Γνωρίζω από πρώτο χέρι τις βαθιές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η διαταραχή στη σωματική και ψυχική υγεία μιας γυναίκας. Πολλές από τις ασθενείς αισθάνονται απελπισμένες, όταν έρχονται για πρώτη φορά σε εμάς.

Παρακάτω είναι μερικοί μόνο από τους τρόπους προσέγγισης των γυναικών που μας επισκέπτονται:

- Αφιερώνουμε χρόνο για να ακούσουμε και να κατανοήσουμε τις μοναδικές ανησυχίες και προβληματισμούς της κάθε γυναίκας. Δεν βιώνουν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο τα πράγματα.

- Ενημερώνουμε τις ασθενείς με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών σχετικά με τη διαταραχή. Πολλές γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες δεν καταλαβαίνουν τι προκαλεί τα συμπτώματά τους και μπορεί να αισθάνονται απογοητευμένες και μπερδεμένες. Παρέχοντάς τους σαφείς και ακριβείς πληροφορίες, μπορούμε να τις βοηθήσουμε να κατανοήσουν καλύτερα τι τους συμβαίνει και να λάβουν πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την υγεία τους.

- Αντιμετωπίζουμε τα φυσικά συμπτώματα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η απώλεια βάρους και η υγιεινή διατροφή, καθώς και με φάρμακα όπως τα αντισυλληπτικά χάπια και η μετφορμίνη, όπου χρειάζεται. Η θεραπεία των φυσικών συμπτωμάτων προσφέρει τόσο άμεσα, όσο και έμμεσα βελτίωση και των ψυχολογικών συμπτωμάτων.

- Παροτρύνουμε τις γυναίκες να επικοινωνούν ανοιχτά και ειλικρινά με τον/την σύντροφό τους σχετικά με τις επιπτώσεις του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών στις σχέσεις και τη σεξουαλική διάθεση. Μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας και να είστε προετοιμασμένες να ακούσετε και την άποψη του συντρόφου σας.

- Κατανοούμε ότι δεν είναι αποκλειστική ευθύνη των γυναικολόγων να βοηθούν τις ασθενείς με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας που ειδικεύεται στην υποστήριξη γυναικών που ζουν με χρόνιες παθήσεις μπορεί να είναι εξαιρετικά βοηθητικός για τη διαχείριση ψυχολογικών και συναισθηματικών ζητημάτων που προκύπτουν.

 

Πηγές:

Thomas R Berni and others, Polycystic Ovary Syndrome Is Associated With Adverse Mental Health and Neurodevelopmental Outcomes, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 103, Issue 6, June 2018, Pages 2116–2125, https://doi.org/10.1210/jc.2017-02667

Blay SL, Aguiar JV, Passos IC. Polycystic ovary syndrome and mental disorders: a systematic review and exploratory meta-analysis. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016;12:2895-2903
https://doi.org/10.2147/NDT.S91700