
Επαφή Χωρίς Προφυλάξεις
Ως γυναικολόγος γνωρίζω καλά οτι η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις μπορεί να συμβεί απρογραμμάτιστα ή λόγω κάποιας στιγμιαίας απροσεξίας. Και φυσικά όταν συμβαίνει, οι ανησυχίες για μια εγκυμοσύνη ή τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι απολύτως φυσιολογικές. Γι'αυτό έγραψα αυτό το άρθρο ωστέ να βρείτε μια ξεκάθαρη και άμεση καθοδήγηση για το τι πρέπει να κάνετε αμέσως μετά από μια τέτοια επαφή ώστε να προστατέψετε την υγεία σας.
Από την επείγουσα αντισύλληψη και τα τεστ εγκυμοσύνης, μέχρι την εξέταση για ΣΜΝ και τον χρόνο που πρέπει να γίνουν, συγκέντρωσα όλες τις συμβουλές που χρειάζεστε, βήμα-βήμα.
Πρώτα Βήματα
Όσο κι αν είναι δύσκολο πρέπει να ηρεμήσετε και αξιολογήσετε την κατάσταση. Είναι απολύτως λογικό να νιώθετε άγχος ή πανικό, όμως η πρώτη σας κίνηση θα πρέπει να είναι να σκεφτείτε νηφάλια τα επόμενα βήματα.
- Ουρήστε και καθαριστείτε: Ουρήστε και πλυθείτε εξωτερικά με χλιαρό νερό. Αποφύγετε επιθετικά σαπούνια ή κολπικές πλύσεις.
- Συζητήστε με τον/την σύντροφο: Αν υπάρχει άνεση, ρωτήστε για τυχόν γνωστά ΣΜΝ.
- Επικοινωνήστε με έναν γυναικολόγο: Αν υποψιάζεστε υψηλό κίνδυνο (π.χ. έκθεση σε πιθανό φορέα HIV ή ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη), απευθυνθείτε άμεσα σε γιατρό.
Χρειάζεστε εξατομικευμένη συμβουλή;
Καλέστε μας ή κλείστε ραντεβού στο ιατρείο μας για άμεση καθοδήγηση.
Επείγουσα Αντισύλληψη
Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά από επαφή χωρίς προστασία. Υπάρχουν δύο κύριες επιλογές:
- Levonorgestrel (NorLevo κ.ά.): Λαμβάνεται έως 72 ώρες μετά την επαφή, με μέγιστη αποτελεσματικότητα τις πρώτες 24 ώρες.
- Ulipristal (ellaOne): Μπορεί να ληφθεί έως 120 ώρες (5 ημέρες) μετά την επαφή, προσφέροντας ελαφρώς καλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με το Levonorgestrel.
Θυμηθείτε ότι η επείγουσα αντισύλληψη δεν αποτελεί μέθοδο τακτικής αντισύλληψης και δεν παρέχει προστασία από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Για περισσότερα σχετικά με την επείγουσα αντισύλληψη διαβάστε ΕΔΩ.
Τεστ Εγκυμοσύνης
Τα περισσότερα τεστ εγκυμοσύνης ανιχνεύουν την ορμόνη hCG στα ούρα γύρω στις 2 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση (ή λίγες ημέρες αφού καθυστερήσει η περίοδός σας). Αν κάνετε το τεστ πολύ νωρίς, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αναξιόπιστα. Πολλές φορές ενα τεστ που είναι αρχικά αρνητικό μετά από λίγη ώρα βγαίνει ψευδώς θετικό. Άρα είναι σημαντικό να 'διαβάζετε' το αποτέλεσμα άμεσα.
Αν βγει αρνητικό, αλλά η περίοδος εξακολουθεί να μην εμφανίζεται, επαναλάβετε το τεστ μετά από λίγες ημέρες ή κάντε μια β χοριακή, που είναι πιο ακριβής.
Έλεγχος για ΣΜΝ & HIV
Πέρα από την πιθανότητα εγκυμοσύνης, υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης από ΣΜΝ όπως χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη, έρπη και HIV. Φροντίστε να κάνετε τις σχετικές εξετάσεις αφού περάσει το κατάλληλο χρονικό διάστημα επώασης για κάθε λοίμωξη.
- Χλαμύδια/Γονόρροια: Εξέταση 1-2 εβδομάδες μετά την επαφή.
- Σύφιλη: Έλεγχος περίπου 6 εβδομάδες μετά, αν και κάποιες εξετάσεις μπορούν να γίνουν νωρίτερα.
- HIV: Πρώτος έλεγχος στις 4-6 εβδομάδες, οριστικά αποτελέσματα στους 3 μήνες.
- PEP (Post-Exposure Prophylaxis): Αν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος έκθεσης σε HIV, υπάρχει θεραπεία που πρέπει να ξεκινήσει εντός 72 ωρών για να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης.
Χρόνος Δράσης
Χρονικό Διάστημα | Ενέργειες |
---|---|
Αμέσως (0-24 ώρες) |
• Προμηθευτείτε επείγουσα αντισύλληψη όσο πιο σύντομα γίνεται. • Αν υπάρχει υψηλός κίνδυνος HIV, ρωτήστε για PEP. • Ενημερωθείτε από τον γυναικολόγο σας. |
Εντός 72 ωρών |
• Το χάπι Levonorgestrel μπορεί ακόμα να ληφθεί. • Η έναρξη PEP για HIV (αν χρειάζεται) παραμένει δυνατή μέχρι τις 72 ώρες. |
Μέχρι 5η ημέρα |
• Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε Ulipristal (ellaOne) έως 120 ώρες μετά την επαφή. • Προγραμματίστε πιθανές εξετάσεις για ΣΜΝ, ανάλογα με το ιστορικό σας. |
1-2 εβδομάδες μετά |
• Ελέγξτε για χλαμύδια, γονόρροια κ.λπ. • Παρατηρήστε τυχόν συμπτώματα (εκκρίσεις, έλκη, κνησμός). |
2 εβδομάδες ή καθυστέρηση περιόδου |
• Κάντε το πρώτο τεστ εγκυμοσύνης. • Αν παραμείνει αρνητικό, αλλά η περίοδος δεν εμφανιστεί, επαναλάβετε μετά από λίγες ημέρες. |
3 μήνες μετά |
• Επαναληπτικός έλεγχος για HIV και άλλα ΣΜΝ με μακρύτερο «παράθυρο». • Ολοκληρωμένος γυναικολογικός έλεγχος αν χρειάζεται. |
Χρήσιμες Συμβουλές
- Καταγράψτε ημερομηνίες και συμπτώματα: Κρατήστε σημειώσεις για την ημέρα επαφής, τη φάση του κύκλου σας και τυχόν ασυνήθιστα συμπτώματα.
- Μην αμελήσετε τον τακτικό έλεγχο: Προγραμματίστε μια επίσκεψη στον γυναικολόγο σας και κάντε τις απαραίτητες εξετάσεις (Pap test, υπέρηχο κ.λπ.).
- Χρήση προφυλακτικού: Έως ότου είστε βέβαιες για την απουσία ΣΜΝ ή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, το προφυλακτικό είναι η καλύτερη προστασία.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Τα περισσότερα τεστ εγκυμοσύνης είναι αξιόπιστα μόνο μετά από 2 εβδομάδες από την πιθανή σύλληψη ή λίγες ημέρες αφού δείτε καθυστέρηση στην περίοδό σας. Αν το τεστ γίνει νωρίτερα, μπορεί να δώσει ανακριβές αποτέλεσμα.
Το Ulipristal (ellaOne) θεωρείται ελαφρώς πιο αποτελεσματικό εντός 120 ωρών, ειδικά μετά τις πρώτες 72 ώρες από την επαφή. Ωστόσο, για μέγιστη αποτελεσματικότητα, οποιοδήποτε χάπι επείγουσας αντισύλληψης πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατό.
Εξετάσεις για χλαμύδια και γονόρροια συνιστώνται 1-2 εβδομάδες μετά την επαφή. Για σύφιλη, περίπου 6 εβδομάδες μετά. Για τον HIV, ένας πρώτος έλεγχος μπορεί να γίνει στις 4-6 εβδομάδες, αλλά οριστικά αποτελέσματα προκύπτουν στους 3 μήνες.
Η PEP (Post-Exposure Prophylaxis) είναι αγωγή που λαμβάνεται εντός 72 ωρών από πιθανή έκθεση στον HIV, προκειμένου να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα μόλυνσης. Για να ξεκινήσετε την PEP, επισκεφθείτε άμεσα έναν ειδικό ή κέντρο υγείας.
Εξετάσεις για ΣΜΝ και πιθανή έναρξη PEP (σε περίπτωση κινδύνου για HIV) είναι απαραίτητες. Συμβουλευτείτε έναν ειδικό για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις απαραίτητες ενέργειες.