Η εμμηνόπαυση, δεν είναι ασθένεια αλλά αποτελεί μια φυσική μετάβαση που συμβαίνει στις γυναίκες καθώς μεγαλώνουν, σηματοδοτώντας απλά το τέλος της αναπαραγωγικής τους ικανότητας. Παρά το γεγονός ότι είναι ένα φυσιολογικό και αναπόφευκτο μέρος της ζωής μιας γυναίκας, η εμμηνόπαυση συχνά περιβάλλεται από παρανοήσεις και ταμπού.
Παρακάτω θα εξηγήσουμε κάποια βασικά πράγματα που θεωρούμε οτι είναι χρήσιμα και απαντούν στις περισσότερες απορίες που μια γυναίκα μπορεί να έχει σε αυτή την σημαντική φάση της ζωής της.
Πότε έρχεται η εμμηνόπαυση;
Επίσημα μια γυναίκα είναι σε εμμηνόπαυση, όταν δεν έχει περίοδο για 12 συνεχόμενους μήνες. Οι περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση μεταξύ 45 – 55 χρονών με μέση ηλικία τα 51 έτη, αλλά αυτή μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, είτε νωρίτερα, είτε αργότερα.
Πρώιμη εμμηνόπαυση λέμε ότι έχει μια γυναίκα όταν αυτή έρθει πριν τα 45 έτη και στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι φυσιολογική.
Αν, ωστόσο, η εμμηνόπαυση έρθει πριν τα 40 έτη, τότε μιλάμε για Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια για την οποία χρειάζεται να διερευνηθούν τα αίτια που την προκαλούν. Σε αυτά μπορεί να ανήκουν αυτοάνοσα νοσήματα, θεραπείες για καρκίνο, κληρονομικές ασθένειες, λοιμώξεις ή άλλες διαταραχές της περιόδου.
Τι είναι η περιεμμηνόπαυση;
Ο όρος περιεμμηνόπαυση ή κλιμακτήριος χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε την περίοδο που προηγείται της εμμηνόπαυσης και που μπορεί να διαρκέσει από λίγους μήνες έως και μερικά έτη πριν την τελική εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης. Είναι μια περίοδος κατά την οποία ξεκινούν αλλαγές στην έμμηνο ρύση που σχετίζονται με τη συχνότητα και τη διάρκεια αυτής.
Συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Ένα από τα πιο συνηθισμένα και ενοχλητικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι οι εξάψεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από την αιφνίδια έναρξη ενός ενοχλητικού αισθήματος θερμότητας που κατακλύζει τον κορμό και το πρόσωπο. Οι νυχτερινές εφιδρώσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι επίσης αρκετά συνηθισμένες.
Άλλα συχνά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι:
- Δυσκολία στον ύπνο, εξαιτίας νυχτερινής εφίδρωσης ή αυπνίας
- Δυσκολία συγκέντρωσης και προβλήματα μνήμης
- Ταχυπαλμία
- Πόνοι στους μύες και τις αρθρώσεις
- Πονοκέφαλοι ή ημικρανίες
- Αύξηση βάρους
- Ακράτεια ούρων
Εμμηνόπαυση και ψυχική υγεία
Η εμμηνόπαυση μπορεί επίσης να έχει αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, με πολλές γυναίκες να βιώνουν έντονες εναλλαγές στη διάθεση τους, άγχος, κατάθλιψη και αδυναμία συγκέντρωσης. Οι τεχνικές διαχείρισης του άγχους, όπως οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας (meditation) και χαλάρωσης, μπορούν να είναι βοηθητικές στη διαχείριση των αλλαγών στη διάθεση και το άγχος.
Εμμηνόπαυση και σεξουαλική υγεία
Η εμμηνόπαυση παίζει σημαντικό ρόλο και επηρεάζει τη σεξουαλική διάθεση μιας γυναίκας, με πολλές γυναίκες να βιώνουν μείωση της επιθυμίας για σεξ. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές όπως η μείωση των οιστρογόνων και των ανδρογόνων, την κολπική ξηρότητα και αλλαγές στην εικόνα του σώματος. Η θεραπεία με τοπικά οιστρογόνα και τα λιπαντικά μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση αυτών των αλλαγών, ενώ η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία με τον σύντροφο μπορεί επίσης να είναι ευεργετική.
Εμμηνόπαυση και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία
Το να λάβετε την απαραίτητη ιατρική φροντίδα κατά την εμμηνόπαυση είναι πολύ σημαντικό για την υγεία σας, όχι μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής σας. Η πτώση στα επίπεδα οιστρογόνων από τις ωοθήκες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης και καρδιακών παθήσεων μιας γυναίκας. Γι’ αυτό το λόγο προτείνουμε να γίνεται περιοδικός προληπτικός έλεγχος
- με Τεστ Παπανικολάου για τον καρκίνο του τραχήλου
- με μαστογραφία και ψηλάφηση για τον έλεγχο των μαστών
- με τη μέτρηση οστικής πυκνότητας (ΜΟΠ) για τον έλεγχο της οστικής μάζας και την πρόληψη της οστεοπόρωσης
Θεραπείες και στρατηγικές διαχείρισης
Παρακάτω παρουσιάζονται οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης ή την καθυστέρηση της σε περιπτώσεις πρώιμης έναρξης:
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Απώλεια βάρους, τακτική άσκηση, υγιεινή διατροφή, μείωση καφεΐνης και αλκοόλ, διακοπή του καπνίσματος.
- Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT): Αντιμετώπιση των εξάψεων και άλλων συμπτωμάτων.
- Συμπληρώματα βιταμινών: Βοηθούν στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας.
- Φαρμακευτικά προϊόντα για τον κόλπο: Αντιμετώπιση της ξηρότητας και βελτίωση της σεξουαλικής ζωής.
- Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Διαχείριση των συναισθηματικών αλλαγών και αρνητικών προτύπων σκέψης.
- Κολπικά οιστρογόνα: Χαμηλής δόσης κρέμες ή δισκία για την αποκατάσταση της υγρασίας και της ελαστικότητας των κολπικών ιστών.
Πώς θα σας βοηθήσουμε;
Η εμμηνόπαυση αποτελεί μια σημαντική μετάβαση τόσο βιολογικά, όσο και κοινωνικά, και τα συμπτώματα της, έχουν συναισθηματικό και ψυχολογικό αντίκτυπο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μιας γυναίκας. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να είναι μια περίοδος απόγνωσης ή άγχους. Αντίθετα, μπορεί να γίνει μια ευκαιρία για τις γυναίκες να αναλάβουν τον έλεγχο τής ζωής τους και της υγείας τους. Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για να γίνει η μετάβαση στην εμμηνόπαυση ευκολότερη: συμβουλευτείτε μας και θα σας βοηθήσουμε σε αυτό το ταξίδι.
Συχνές Ερωτήσεις για την Εμμηνόπαυση και την κλιμακτήριο
Η κλιμακτήριος είναι μια ευρύτερη φάση που περιλαμβάνει την προεμμηνόπαυση, την εμμηνόπαυση και τη μεταεμμηνόπαυση. Ενώ η εμμηνόπαυση αναφέρεται στο τελικό στάδιο όπου οι περίοδοι σταματούν, η κλιμακτήριος καλύπτει όλες τις ορμονικές και σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από αυτό το στάδιο.
Τα πρώτα σημάδια περιλαμβάνουν ακανόνιστους κύκλους, εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, καθώς και αλλαγές στη διάθεση και στον ύπνο. Αν παρατηρείτε αυτές τις αλλαγές, είναι πιθανό ότι πλησιάζετε στην κλιμακτήριο.
Το φούσκωμα μπορεί να οφείλεται στις ορμονικές μεταβολές που επηρεάζουν τον μεταβολισμό και την κατανομή του λίπους, αλλά και σε παράγοντες όπως η διατροφή ή η μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Εάν είναι επίμονο ή συνοδεύεται από άλλες ανησυχητικές ενδείξεις, συνιστάται η συμβουλή ειδικού.
Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε στενά την υγεία σας, να υιοθετείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής με ισορροπημένη διατροφή και τακτική άσκηση, και να πραγματοποιείτε τακτικές ιατρικές εξετάσεις. Συζητήστε με τον γυναικολόγο σας για θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) περιλαμβάνει την χορήγηση ορμονών για την αναπλήρωση των ορμονικών επιπέδων που προκαλούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Βοηθά στην ανακούφιση των εξάψεων, στη βελτίωση της διάθεσης και στην πρόληψη της απώλειας οστικής πυκνότητας.
Εκτός από τις φαρμακευτικές θεραπείες, η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, η τακτική άσκηση, η χρήση φυτικών συμπληρωμάτων και η άσκηση της γιόγκα ή του διαλογισμού μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των συμπτωμάτων.
Η διατήρηση μιας διατροφής πλούσιας σε ασβέστιο και βιταμίνη D, η τακτική σωματική άσκηση και, όταν χρειάζεται, η λήψη συμπληρωμάτων, είναι ουσιώδη μέτρα για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας.